Më 9 dhe 10 janar 2011, Ministri shqiptar i punëve të jashtme Edmond Haxhinasto ishte për një vizitë zyrtare në Romë, me ftesë të homologut të tij italian Franco Frattini. Ajo çka bëri interesante vizitën e ministrit, ka qenë darka që ai dhe ambasada shqiptare në Romë dhanë për një grup shqiptarësh si përfaqësues të komunitetit. Të ftuarit e ministrit ishin Anyla Kraja, Admira Mara, Irida Cami, Sokol Hamitaj, Rando Devole, Kledi Kadiu, Edmond Çali e Keti Biçoku. Gjatë bisedës me ta ministri tha se ka ardhur koha për një koordinim të emigrantëve në vendet ku jetojnë për të bërë sa më të fuqishëm zërin e tyre dhe foli për ngritjen e shtëpive të shqiptarëve.
Ja ç’na tha ministri Haxhinasto mbi këtë takim në një intervistë të gjatë që do të gjeni të plotë në numrin e ardhshëm të Botës Shqiptare, në treg nga 16 janari 2011:
Bota shqiptare: Gjatë vizitës suaj në Romë ftuat për darkë një grup shqiptarësh me emër në Itali. Të gjithë pjesëmarrësit morën pjesë dhe mbetën të kënaqur nga kjo vëmendje, edhe pse ishin habitur disi kur u kishte mbërritur ftesa nga një ministër i jashtëm i Shqipërisë: vinte për herë të parë pas 20 vitesh…
Ministri Haxhinasto: Darka ishte në radhë të parë kënaqësi e imja që u takova njerëz të suksesshëm. Mendoj se të gjithë të pranishmit në darkën e mbrëmshme përfaqësojnë një histori suksesi të arritur me shumë sakrifica dhe mes shumë vështirësish, por gjithsesi një histori suksesi që përbën një rast frymëzimi për të gjithë shqiptarët.
Por nga ana tjetër ka ardhur koha që ashtu si Shqipëria është krenare për ju, për atë çka përfaqësoni, edhe ju duhet të jeni krenarë për Shqipërinë, për progresin që ajo ka bërë, progres të jashtëzakonshëm në drejtim të një statusi të ri, të një prestigji ndërkombëtar. Ndaj mendoj që të gjithë duhet të japim kontributin tonë për të paraqitur përpara botës këtë shembull, këtë stad të ri zhvillimi, për të përmirësuar imazhin e saj, për t’i dhënë Shqipërisë imazhin që meriton. Mënyrë më të mirë se sa duke bashkëpunuar të gjithë bashkë nuk mund të ketë, për të arritur këtë qëllim madhor që i shërben jo vetëm Republikës së Shqipërisë dhe shqiptarëve që jetojnë në atdhe por edhe të gjithë shqiptarëve që jetojnë në vende të tjera të botës.
Ju hodhët idenë e koordinimit të shqiptarëve në vendet ku ata jetojnë. Për çfarë e keni fjalën konkretisht?
Duam që të gjenden forma për të realizuar sa më mirë e sa më shpejt procesin e integrimit të shqiptarëve në shoqëritë ku ata jetojnë, që problematikat që lidhen me integrimin e tyre të zgjidhen në mënyrë sa më efikase dhe sa më të shpejtë, por gjithashtu me këtë formë bashkëpunimi e koordinimi që propozojmë dëshirojmë që edhe ne të bëjmë më mirë detyrat që kemi si shtet mëmë, detyrat kushtetuese që ka qeveria për t’u kujdesur për të gjithë shqiptarët pavarësisht nga vendi ku ata jetojnë. Këtu kam parasysh shërbimet konsullore që u ofrojmë komunitetit shqiptar në Itali, në Greqi e vende të tjera. Një tjetër aspekt i këtij bashkëpunimi është ruajtja e kulturës, e traditave, e gjuhës shqipe. Nga biseda që bëmë gjatë darkës identifikuam mënyra dhe metoda efektive dhe jam i bindur që ne do të arrijmë të realizojmë ato me sukses në të ardhmen.
Ju folët për ngritjen e “shtëpive të shqiptarëve” apo siç i quanim deri tani institutet shqiptare të kulturës. Është hedhur ndonjë hap konkret drejt krijimit të tyre, pasi në gjithë këto vjet emigracioni e kemi dëgjuar shpesh nga ministra të jashtëm apo ambasadorë të ndryshëm një propozim të tillë.
Para së gjithash që ne duhet të kemi përgjegjësinë për të kuptuar që ngritja e institucioneve të tilla është e rëndësishme për realizimin e detyrimeve që shteti shqiptar ka kundrejt komunitetit kudo që jeton. Mendoj se realizimi i tyre, me përpjekje të përbashkëta, me angazhimin e shtetit shqiptar, por edhe të vetë emigrantëve, nuk është shumë i vështirë. Mendoj se realizimi i marrëveshjeve dypalëshe midis Shqipërisë dhe shteteve është një hap i domosdoshëm drejt realizimit të këtij projekti. Por më kryesorja është qe të ketë një bashkëpunim, një komunikim, një koordinim të veprimeve të qeverisë dhe të përfaqësuesve të komunitetit. Në këtë mënyrë, veçanërisht ministria e Punëve të Jashtme, për çdo vend të aplikojë metoda sa më efikase për të arritur që shqiptarët të kenë shtëpitë e tyre, që të jenë vende ku ata të mblidhen të takohen me njëri tjetrin, të diskutojnë për çështje të përbashkëta, për zgjidhjet e problemeve por edhe mbi të gjitha të ruajnë traditën, kulturën gjuhën, që është shumë e domosdoshme sidomos për brezat që tashmë kanë lindur në vendet ku ata jetojnë. Sigurisht për këta breza duhet një punë akoma më e madhe me qëllim që ata të ruajnë lidhjet dhe rrënjët shqiptare që kanë.
Tashmë në Itali, por edhe në Greqi janë hapur shkolla apo kurse të gjuhës shqipe. Në Itali prej dy vjetësh është shkolla Skanderbeg në Parma, apo ajo e sapo hapur në Fermo. Këto janë nisma shoqatash që me vullnetin e tyre të mirë mundohen të bëjnë diçka. Por jo vetëm kaq, shoqatat organizojnë edhe aktivitete me anë të të cilave afrojnë vendasit me aspekte të ndryshme të kulturës e traditave shqiptare. A mund të jenë këto organizime shembull për shtëpitë e shqiptarë që kërkon të hapë Shqipëria?
Absolutisht, trashëgimia kulturore dhe gjuha janë bërthama rreth të cilave do të organizohen edhe shtëpitë e shqiptarëve siç po i quajmë ne. Mendoj që me hapjen e këtyre shtëpive do të ishte më efikase kontributi i shtetit shqiptar për mësimin e gjuhës shqipe, hapja e shkollave që ju përmendni. Faktikisht para pak kohe ne kemi realizuar një fushatë mbledhjeje librash, abetare e libra të tjerë për mësimin e gjuhës shqipe, të cilat u dërguan përmes disa shoqatave në Greqi. Këtë do të bëjmë edhe në të ardhmen e afërme edhe për Italinë dhe jam i bindur që do të krijohen kështu baza të rëndësishme për organizimin e shtetit shqiptar për ruajtjen e kulturës dhe të gjuhës sonë.
Bisedoi Keti Biçoku
