Greqia kërkon që vendlindjet greke të fëmijëve të emigrantëve shqiptarë të shkruhen siç shqiptohen në gjuhën greke, por të konvertuara në germa latine, për shembull Thessaloniki për Selanikun. E meqë në pasaportat shqiptare, vendlindjet greke të bijve të emigrantëve janë të shkruara me emërtimet e tyre në gjuhën shqipe, policia po i kthen mbrapsht familjarisht
Mediat shqiptare kanë sjellë në vëmendjen e opinionit publik problemin që po hasin shumë qytetarë shqiptarë me pasaporta biometrike në Greqi. Duket se telashi i fundit i shqiptarëve e ka zanafillën në mënyrën e shkrimit të emrit të vendlindjes, kur kjo është në një qytet grek.
Të fundit që kanë vuajtur këtë problem, janë dhjetëra emigrantë shqiptarë e fëmijët e tyre që ditët e fundit po ktheheshin nga pika kufitare e Kakavijës në Greqi. Policia greke e kufirit i ka kthyer mbapsht familjarisht sepse nuk u kanë konsideruar të vlefshme emrat e vendlindjeve të fëmijëve, qytete greke të shkruara shqip, dhe as emrin e shtetit të lindjes (i shkruar vetëm shqip, Greqi).
Ka reaguar edhe ministria e Jashtme shqiptare që më 11 tetor, në faqet online ka lajmëruar se “lidhur me rastet e kthimeve në pikat kufitare mes Shqipërisë dhe Greqisë, Ministri i Punëve të Jashtme z. Edmond Panariti zhvilloi një bisedë telefonike me Ministrin grek të Punëve të Jashtme z. Dimitris Avramopulos. Ministri Panariti kërkoi që për një periudhë kohe të vazhdojë praktika e vjetër për njohjen e dokumenteve shqiptare në pikat kufitare greke, deri sa të arrihet një marrëveshje. Ministri Avramopulos premtoi se për 45 ditë do të vazhdojë praktika e vjetër e njohjes së dokumenteve. Menjëherë Qeveria Greke ka lëshuar një urdhër për gjithë pikat kufitare mes Greqisë dhe Shqipërisë që ta zbatojnë këtë praktikë. Pas këtij komunikimi, konfirmojmë se në pikat kufitare Shqipëri-Greqi, ka nisur të pranohet dokumentacioni aktual duke mos nxjerrë pengesa për qytetarët shqiptarë. Ndërkohë gjatë kësaj periudhe do të punohet për gjetjen e një zgjidhjeje të pranueshme, të qëndrueshme dhe përfundimtare nga të dyja palët”.
Në këtë histori, hiq qëndrimin e policëve grekë të kufirit, që jo rrallë janë shquar për keqtrajtim të emigrantëve dhe dokumenteve të tyre, faji është kryekëput i palës shqiptare.
Pasaporta shqiptare i ka të dhënat në gjuhën shqipe e angleze. E nëse emri dhe mbiemri i mbajtësit nuk përkthehen (për faktin e thjeshtë që është po ai, si në shqip si në anglisht) përkthehet, për shembull, shteti që e ka lëshuar (Republika e Shqipërisë / Republic of Albania), shtetësia e mbajtësit (Shqiptare/Albanian).
Por nuk përkthehet ajo çfarë shkruhet nën zërin “vendlindja/place of birth”. E kur kjo është shqiptare nuk prish punë, por kur kjo është e huaj e për rrjedhojë origjinali mund të mos korrespondojë me mënyrën e shqiptimit e të shkrimit në shqip lindin problemet. Problemi është i kapërcyeshëm për sa kohë në regjistrat e Zyrave të Gjendjes Civile e më pas edhe në pasaportë shkruajnë emrat e qyteteve siç janë në certifikatat e lindjes (pa i shqipëruar) për shembull, Firenze (dhe jo Firence), Venezia (dhe jo Venecia), New York (dhe jo Nju Jork). Gjë që nuk është e mundur kur vendlindja është në Greqi, sepse në origjinal këta emra janë të shkruara në germa greke e jo latine. Në dokumente si pasaporta për Greqinë nuk mund të shkruhet as vetëm Selanik, apo Kostur, apo Korfuz, që janë emrat në gjuhën shqipe të këtyre vendeve, e që Greqia nuk i njeh.
Si duhen shkruar? Problemin e ka zgjidhur Organizata e Kombeve të Bashkuara me një nga Konferencat për Standardizimin e Emrave Gjeografikë. OKB rekomandon përdorimin e Katalogut të emrave gjeografikë të vendeve të ndryshme, të miratuar në New York, në vitin 1998. Sipas këtij katalogu, në dokumente zyrtare, apo harta gjeografike, të gjithë emrat e Greqisë duhet të shkruhen siç shqiptohen në gjuhën greke, por të konvertuar me germa latine: Thessaloniki për Selanikun, Kastoria për Kosturin, Florina për Follorinën, Kerkira për Korfuzin, etj. Kështu duhet t’i shkruajë edhe Shqipëria, që e ka të zgjidhur çështjen për qytete si Athina, Katerini, Larisa, Patra etj, të cilat fatmirësisht edhe në shqip shkruhen ashtu siç e kërkon katalogu i New Yorkut.
Më ka ndodhur personalisht të shoh certifikatën italiane të rezidencës të një të afërmi të lindur në Filat (e që në pasaportën shqiptare e ka Filat, Greqi) të regjistruar në zyrat e komunës në Romë me vendlindje: Filat, Greqi (Albania). Praktikisht për punonjësin e komunës së Romës, “Filat, Greqi” ishte njësoj si “Shkozet, Durrës” për shembull, dhe duke qenë pasaporta shqiptare, gjatë regjistrimit i ka shtuar pas një “Albania” e ishte në rregull. Punonjësi që kishte kopjuar të dhënat e shkruara në pasaportë nuk kishte asnjë mundësi të kuptonte se vendlindja në të vërtetë ishte Filat (Grecia), por as vetë i interesuari nuk kishte ndonjë mundësi konkrete (të dokumentuar) t’ia tregonte këtë gjë.
Keti Biçoku
