Shifrat flasin qartë: ka arritur në mëse 563 mijë numri i të lindurve në Itali nga qytetarë të huaj. që mbajnë në letërnjoftimin dhe në pasaportën e tyre akoma qytetarinë e vendlindjes së prindërve emigrantë. Por kjo a është e drejtë? Cilat janë vështirësitë me të cilat përballen në momentin e mbushjes se moshës së pjekurisë të gjithë këta të lindur në Itali por të huaj? Një burokraci e pafund!
Ajo ka lindur ku ka gjithmonë diell, në Jug të Italisë. Si shumë fëmijë emigrantësh, njerëz që kanë krijuar një familje, janë futur me dinjitet dhe me shumë sakrifica në jetën e vendit që i ka mirëpritur, hyri në shoqërinë italiane duke hapur sytë në këtë tokë, duke thithur ajrin e shesheve dhe vendeve tipike pulieze menjëherë pas një lindjeje me dhembje të natyrshme nëne.
I shërbyen me dashuri mjekët dhe mamitë, pasi e nxorën nga barku i nënës, i prenë kërthizën dhe i bënë të parën banjë të ngrohtë për ta vendosur më vonë në një nga krevatet e vegjël, të repartit të maternitetit, me një fjongo të bukur rosë pranë. Kishte afër shumë të porsalindur, fëmijë me emra tipikë vendas: Françesko, Andrea, Maria. E ardhmja e kësaj toke ishte aty me të, e quajtur nga prindërit Margarita. Në gjendjen civile të qytetit jugor, si të gjithë të porsalindurit, e regjistruan që në momentit e parë të jetës. Dhe deri këtu nuk kemi asgjë të jashtëzakonshme. I vetmi dallim, shtetësia: kishte qytetari shqiptare siç ishin prindërit e saj.
Ligji parashikon që fëmija, bir i qytetarit të huaj që jeton në Itali rregullisht, merr qytetarinë që ka prindi. N.q.se njëri nga të dy prindërit është qytetar italian, fëmija merr gjithmonë qytetarinë e prindit që e ka në ngarkim, por në këtë rast atë italiane! Një shembull: babai italian, nëna shqiptare, fëmija ka shtetësi italiane, sepse njëri nga prindërit që e ka në ngarkim është me shtetësi italiane. Përse nuk kanë të drejtën e shtetësisë italiane, edhe të gjithë fëmijët që lindin këtu, nëse këtu jetojnë rregullisht prindërit e tyre?
Në shumë vende demokratike të botës, edhe se fëmija ka prindër me shtetësi të huaj dhe është nën ngarkimin e tyre, i porsalinduri ka të drejtën të marrë qytetarinë e vendit ku jeton. Shtetësia është një meritë! Kush mund ta meritojë më shumë se një krijesë që formohet, rritet, krijon profilin e saj human hap pas hapi në këtë vend!? Duhet të përballojë që kur lind një diskriminim që do t’i kushtojë vështirësi në të gjitha etapat e jetës deri sa mbush moshën madhore. Në këtë moment kur pyet i çuditur nëpunësit e zyrës civile: “po përse?”, ata të përgjigjen me një bezdi që motivon paaftësi dhe pak qartësi “fëmija do të zgjedhë vetë kur të rritet, me mbushjen e moshës 18 vjeçe, do të jetë në gjendje vetë të zgjedhë qytetarinë që i përket! “
Po si mund të zgjedhë çka i përket, kur i kanë dhënë vetëm një, atë shqiptare? Automatikisht në momentin që mbush 18 vjeç, kështu parashikon ligji, ka një vit kohë të mendohet, për të vendosur! Një kërkesë në zyrën e qytetarisë pranë Bashkisë së qytetit ku jeton dhe u krye! A mund të jetë e vërtetë?
Prill 2010. Ajo ka ditëlindjen. Mbërriti mosha e pjekurisë. Tani mund të arsyetojë me të drejtën e mohuar qysh në lindje, që e zvarriste atë, akoma në pelena në mes të të ftohtit apo të nxehtit me avuj djerse. Në të pafundmet radha përpara zyrave të ligjit për emigracionin, në pritje së bashku me prindërit për ta regjistruar në lejet e qëndrimeve apo në denoncimet e ndryshme nga skadenca apo zhvendosje për motive pune, nga një qytet në një tjetër. Se ndryshe, rrezikohej të hynte në rrethin e klandestinitetit, si person i jashtëligjshëm!
Ajo, fryti i mbjellë, i pjekur dhe i mbledhur në këtë tokë, asnjëherë nuk ka mundur të qartësonte mirë pozicionin e saj, asnjëherë se ndjeu veten mjaftueshëm të mbrojtur nga shteti i saj. I bënin shpesh pyetjen që e vinte në vështirësi: “ Ti je shqiptare apo italiane?”. Mijëra herë e ka përsëritur përgjigjen me çudi: “Unë kam lindur, jam rritur, po bëj shkollën dhe kam jetuar gjithmonë këtu! Nuk di përse kam gjithmonë shtetësinë e prindërve! Nuk di përse në shkollë kur flitet për integrim dhe ndihmë, për të përballuar vështirësitë e gjuhës italiane, si të huaj që më konsiderojnë nga shtetësia, më thërrasin në sekretari të marr pjesë projekte për mësimin e gjuhës italiane! Do të më ishte më e dobishme një shkollë shqipe, sepse aty kam vështirësi të shpreh mendimet e mija ne mënyrë korrekte!”
Sa herë ka bërë pasaportën në Shqipëri, radha radha pa fund edhe aty për çdo skadencë. I kanë shërbyer për të bërë ndonjë udhëtim, e do tokën e prindërve të saj, pa dyshim, por nuk është e saja! Është e kotë të rrahim gjoksin si nacionalistë, jeta është e ndërtuar nga gjëra dhe momente konkrete, energji që konsumohen në burokraci nga më të palogjikshme në drejtim të fëmijëve emigrantë këtu, të cilët janë lindur dhe rritur në Itali.
Dhe ja tani ajo kërkesë “e thjeshtë”, e pritur për 18 vite i mbërriti koha. Nuk jeton më në jug, prej dhjetë vjetësh është trasferuar me prindërit e saj në veri të Italisë. Nuk duhet të jetë një problem ky fakt sepse familja e saj ka qenë gjithmonë e kujdesshme me ligjin dhe e ka respektuar atë tërësisht.
Morali i përrallës: ajo kërkesë aq “e thjeshtë” për të merituar më së fundi qytetarinë, duhet të ishte e shoqëruar nga certifikata banimi, me pullë-taksa, nga Bashkitë e qyteteve ku kish jetuar, ashtu sikurse nga autorizime nga zyrat e emigracionit ku kishin jetuar ajo me prindërit e saj. Për fat kishin pasur vetëm një shpërngulje. Po të kishte pasur më shumë? Duhet të paraqitej personalisht në vendin ku kish lindur. Do ti duhej kohë dhe para të tjera në dispozicion për të shpenzuar. As mbrojtësi civil i Bashkisë nuk e ndihmonte dot, ishte i pafuqishëm përballë burokracisë që vet ai bënte pjesë. Vetëm ajo mund të zgjidhte ketë Odise të sajën! Si i thonë në një fjalë të urtë shqiptare që e ëma ja përsëriti “i zoti e nxjerr gomarin nga balta vajza ime”.
Zyrat përkatëse edhe pse janë të gjitha në territorin Italian nuk mund të komunikojnë midis tyre! Sa e çuditshme kjo burokraci! Eshtë epoka e internetit, në Parlament flitet për përgjime, ulërijnë politikanët e ngjyrave të ndryshme se nuk janë të qetë në jetën private….çdo gjë është e kontrolluar, çdo gjë dihet. Merreni me mënd që japin edhe shenjat e gishtërinjve për të qenë të skeduar dhe nuk janë në gjendje një kërkesë qytetarie të këtij tipi t’i japin drejtim dhe përgjigje nga një e vetme zyrë?
Pastaj zbulojmë që pas dhjetë vjetësh, kur një emigrant nuk jeton më në një qytet dhe është zhvendosur në një tjetër, gjithmonë brenda territorit italian, nuk i gjenden më dokumentet e dikurshme aty, asgjësohen me ligj! Kështu, po nuk gjete dikë që kupton kërkesën dhe problemin tënd, mund të rrezikosh të mos mundesh të marrësh autorizimin që kërkon, të jesh i detyruar të marrësh një avokat. Tjetër kohë, tjetër shpenzim, për një të drejtë të mohuar.
Sot pothuajse pas një viti, pasi pagoi dhe 200 euro taksë shtetësie, ajo është qytetare italiane dhe ka një ëndërr. Një ëndërr të bukur që më la pa fjalë. Ma tha atë ditën që u takuam rastësisht në biblotekën e qytetit. Ajo si gjithmonë entuziaste dhe diellore, me sy të gjelbër dhe flokë të gjatë, bionde si një sirenë deti, aq e bukur sa mendova për ndonjë konkurs bukurie apo sfilatë mode: ajo bukuri ia lejonte plotësisht. Diçka tjetër rrotullohej në ajër bashkë me buzëqeshjen. Po përgatitej për një hap shumë të rëndësishëm për të ardhmen e saj: sapo kishte dorëzuar një kërkesë dhe ishte në pritje të një përgjigjeje për t’i hyrë karrierës ushtarake italiane. Pas diplomës së shkollës së mesme kishte dëshirë të bënte një vit vullnetarisht në parashutizëm!
Një zgjedhje, ndoshta, që kish ardhur si pasojë e situatës që kish kaluar me prindërit e huaj, nga eksperienca që kish bërë në ndihmë të personave të dobët në Romagna, atyre të pamundur, kur shkonte me nënën e saj shqiptare.
Apo, ndoshta, mbi të gjitha për dashuri ndaj vendin të saj, zgjedh t’i shërbejë atij edhe pse vajzë emigrantësh.
Anila Kadija
