Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim Ilir Meta mblodhi firmat e deputetëve të partisë së tij për të kandiduar për President të Republikës në votimin e katërt që pritet të kryhet sot në orën 17.00, ndërsa Partia Socialiste, nga e cila varet zgjedhja e tij, deklaroi mbrëmë mbështetjen e saj për këtë kandidaturë.
Ja një profil i Ilir Metës sipas gazetarit Gjergj Erebara, BIRN
Ilir Meta, 48 vjeç, e filloi karrierën e tij politike si militant i Partisë Socialiste në fillim të viteve ’90 ndërsa në vitet 1999-2002 u bë kryeministër për llogari të kësaj partie. Ai u shkëput nga Partia Socialiste dhe krijoi partinë e tij Lëvizja Socialiste për Integrim me të cilën garoi në vitin 2005 kur fitoi pesë deputetë me 8.4 për qind të votave.
Fati i tij politik u kërcënua në vitin 2008 kur Edi Rama, kryetar i Partisë Socialiste dhe Sali Berisha, kryetar i Partisë Demokratike, arritën një kompromis që ndryshoi sistemin zgjedhor me synimin për të vështirësuar fitimin e mandateve elektorale nga partitë e vogla. Meta kundërshtoi kodin e ri zgjedhor duke bërë një grevë të gjatë urie në sallën e Kuvendit të Shqipërisë dhe duke sulmuar fizikisht foltoren e kuvendit.
Në vitin 2009, partia e tij arriti të marrë 4,7 për qind të votave, gati gjysmën e votave të marra në vitin 2005, por ai arriti të mbijetojë politikisht kur ai dhe tre deputetët e partisë të tij ndryshuan krah politik duke mbështetur qeverinë e dytë të Partisë Demokratike, e cila arriti të marrë vetëm 68 deputetë në ato zgjedhje, më pak se sa numri i nevojshëm për të krijuar maxhorancë parlamentare. Pozicioni kyç si partia e tretë më e madhe por vendimtare për krijimin e një maxhorance parlamentare, i dha mundësinë Metës të marrë rreth 20 për qind të qeverisjes së vendit përmes kontrollit të disa ministrive. Por në vitin 2010, deputeti i tij Dritan Prifti, në atë kohë ministër i Ekonomisë, publikoi një video të cilën e kishte regjistruar fshehtazi, në të cilën Meta paraqitej duke urdhëruar manipulimin e një tenderi koncesioni, një ndërhyrje në një proces gjyqësor si dhe disa punësime jashtë procedurave. Meta dëgjohet në video duke diskutuar një ryshfet prej 700 mijë eurosh dhe 7 për qind aksionesh për një kontratë koncesionare për ndërtim hidrocentrali.
Meta e konsideroi videon të manipuluar, por u detyrua të japë dorëheqjen pak javë pas publikimit të saj, në janar 2011. Të zemëruar nga video e Metës, militantët dhe politikanët e Partisë Socialiste organizuan një protestë të dhunshme më 21 janar 2011. Qeveria iu përgjigj protestës duke hapur zjarr me plumba realë në turmë, gjë që shkaktoi katër viktima mes protestuesve, të cilët dukej se nuk kishin marrë pjesë në dhunë.
Kjo nuk e pengoi Partinë Socialiste që në vitin 2013, as dy vjet pas tragjedisë së 21 janarit, të lidhte një marrëveshje për koalicion parazgjedhor me Metën, i cili ndryshoi sërish krah duke rritur numrin e votave dhe pushtetin në dispozicion të tij edhe më tutje.
Skandalet e korrupsionit e ndoqën Metën në vijimësi edhe gjatë këtij mandati qeverisës. Në shtator 2015, BIRN raportoi se në një gjyq arbitrazhi në Zvicër, emri i Metës doli si përfshirë në një skandal korrupsioni në lidhje me Kastriot Ismailaj, një biznesmen aktualisht në gjykim për mashtrim me dëm prej miliona eurosh për konsumatorët dhe taksapaguesit shqiptarë. Sipas ish-shefit të CEZ Josef Heisek, Meta e rekomandoi Ismailajn për skemën e mashtrimit. Meta i mohoi akuzat dhe sulmoi BIRN për falsifikime.
Disa muaj më vonë, studio avokatore Clifford Chance, dokumentet e së cilës qenë përdorur për shkrimet e BIRN mbi skandalin, dërgoi një letër ku deklaronte se nuk e kishte akuzuar kurrë Metën për korrupsion. Por letra nuk sqaronte se kujt ish-kryeministri i referohej kjo zyrë avokatore në deklaratën e saj para gjykatës së arbitrazhit ku thoshte se “Brenda transfertave [përfituesve] të lekëve që DIA mori nga CEZ Shpërndarje ishin…politikanë të rëndësishëm shqiptarë, përfshirë një ish kryeministër i proceduar për korrupsion…si dhe një zyrtar i ERE,” shkruan Clifford Chance në ankimimin e saj në gjykatë.
Pozicioni i Metës në skenën politike të vendit erdhi në dobësim gjatë javëve të fundit, kur ai nuk arriti të sigurojë një koalicion parazgjedhor me Partinë Socialiste dhe tashmë pritet të garojë e vetme në zgjedhjet e 18 qershorit, pozicion që pritet të ulë numrin e deputetëve të fituar prej Partisë Lëvizja Socialiste për Integrim ndërkohë që mospjesmarrja e Partisë Demokratike në opozitë në këto zgjedhje rrit shanset që Partia Socialiste të fitojë një maxhorancë parlamentare pa pasur nevojë për aleatë.
Meta pritet të zgjidhet si president në një kohë kur posti i Presidentit në Shqipëri ka humbur disa nga funksionet që kishte më parë si mbikëqyrës i sistemit të drejtësisë për shkak të Reformës në Drejtësi.
Lexo të plotë në Reporter.al: Koalicioni qeverisës kandidon Ilir Metën për president
