Fëmijët e lindur vitin e shkuar në Itali janë mbi gjysmë milioni, por 20 mijë më pak se në vitin 2012. Çdo pesë prej të sapolindurve, njëri e ka të paktën një prind të huaj. 10.546 fëmijë kanë të paktën njërin prind shqiptar, pjesa dërrmuese i kanë të dy prindërit shqiptarë.
Në krye të listës së emrave të përdorur nga prindërit shqiptarë për bijtë e sapolindur, për vitin e shkuar janë përsëri Kevin e Andrea djemve, ndërsa vajzave Aurora e Noemi
Romë, 28 novembre 2014 – Janë mbi gjysmë milion fëmijët e lindur gjatë vitit të shkuar në Itali, saktësisht 514.308. Për të pestin vit rresht shifra është në rënie. Në fakt në vitin 2012 kanë lindur 534.186 fëmijë, në vitin 2008, 576.659.
Vitin e shkuar, një në pesë fëmijë, apo 104.100 kanë të paktën një prind të huaj. Edhe shifra e këtyre të fundit është në rënie krahasuar me vitin 2012 kur numëroheshin 107.339.
Për komunitetin shqiptar numri i të lindurve nuk ka ndryshuar fare: në vitin 2013, ashtu si edhe një vit më parë, 10.546 fëmijë kanë të paktin njërin prind shqiptar.
Janë këto disa nga shifrat e raportit më të fundit të Institutit Statistikor Italian, ISTAT, mbi lindjet në Itali për vitin 2013.
Duke parë shtetësinë e prindërve, raporti vë në dukje se kanë pësuar rënie lindjet nga të gjitha llojet e çifteve, qoftë ato italiane, qoftë ato të përziera e qoftë ato të përbëra nga dy të huaj. Rënia është kryesisht pasojë e lindjeve më të pakta të çifteve italiane (16.639 më pak se në vitin 2012). Ndërsa numri i bijve të lindur nga çiftet e imigrantëve apo të përziera, pra ata që kanë të paktën njërin prind të huaj kanë pësuar një rënie, janë 3.239 fëmijë më pak se një vit më parë. Numri i fëmijëve të lindur nga të dy prindërit të huaj është 77.705, e përbëjnë 15% të të gjithë të lindurve të vitit 2013. E këta janë ata që për shtetin italian – në bazë të ligjit të sotëm mbi shtetësinë – deri në moshën madhore do të konsiderohen të huaj, edhe pse rriten e edukohen mes italianëve e vendlindjen e prindërve mund ta vizitojnë vetëm si turistë.
Po të merret në konsideratë shtetësia e nënave të huaja, njësoj si një vit më parë, në vend të parë renditen rumunet (19.492 të sapolindur në vitin 2013), në të dytin marokenet (12.778) dhe në vend të tretë shqiptaret (9.966) që përputhet edhe me renditjen e komuniteteve të huaja në Itali.
Më në hollësi, për komunitetin shqiptar mund të thuhet që gjatë vitit 2013, 8.732 fëmijë të sapolindur i kanë të dy prindërit shqiptarë, 580 kanë vetëm babanë shqiptar dhe 1.234 kanë vetëm nënën shqiptare, gjë që konfirmon prirjen e shqiptarëve për të krijuar familje mes bashkëkombësish.
Në raport, ISTAT analizon edhe arsyet e uljes së vazhdueshme të numrit të lindjeve, mes të cilave kriza ekonomike apo shtyrja gjithnjë e më shumë në kohë e fëmijës së parë. Por vë në dukje edhe një arsye “strukturale” të popullsisë që ka të bëjë me modifikimin e konsiderueshëm të grupmoshës “riprodhuese” të grave (që konsiderohet nga 15 deri në 49 vjeç). Nga të dhënat e zyrave të Gjendjes Civile rezulton se popullsia femërore e grupmoshës 15-30 vjeç është thuajse sa gjysma e grupmoshës 30-49 vjeç. Me pak fjalë: më pak gra në moshë riprodhuese, më pak lindje.
Nga ana tjetër, edhe të huajat rezidente në Itali, që deri më sot kanë kompensuar rëniet e lindjeve nga italianet, jo vetëm po “plaken” por edhe po “uniformohen” me modelin italian: mendojnë për fëmijë më vonë e bëjnë më pak.
Emrat e fëmijëve? Mes shqiptarëve janë në modë Kevin e Aurora
Një kureshti e trajtuar në raportin ISTAT janë emrat që të huajt u japin fëmijëve të tyre që lindin në Itali. Më të përdorurit, njësoj si gjatë vitit 2012, rezultojnë Adam (651 të sapolindur janë quajtur kështu), Rayan (418). Ndërsa Matteo që renditej i treti emër më i përdorur ndër të huaj, ka zbritur në vend të gjashtë pas emrave arabë Omar, Mohamed e Youssef. Për vajzat, emrat e preferuar mbeten Sara (554), Sofia (450) e Malak (246). Parapëlqimet e prindërve në zgjedhjen e emrave, mes tradicionalëve dhe atyre italianë apo perëndimorë, ndryshojnë shumë sipas kombësive. Ata që më shumë se të tjerët zgjedhin për fëmijët e tyre emra perëndimorë e jo tradicionalë të kulturës së tyre janë kinezët – e kuptohet pse – që vënë emra italianë si Kevin, Andrea, Matteo apo Sofia, Emily e Angela. ndryshe sillen prindërit nga Maroku, India, Tunizia apo Bangladeshi që rrallëherë zgjedhin për fëmijët e tyre emra që nuk janë të traditës së vendlindjes.
E shqiptarët? Njësoj si kinezët, zgjedhin t’u vënë fëmijëve të tyre emra të huaj. Mes dymbëdhjetë emrave më të zgjedhur prej tyre nuk ka asnjë të mirëfilltë shqiptar. Emrat që hasen më shpesh mes të sapolindurve në Itali nga prindër shqiptarë janë Kevin (127 fëmijë të lindur vitin 2013), Andrea (84), Matteo (79), Enea (74), Alessio (72), Mattia (71) për djemtë dhe Aurora (132) që në të vërtetë është emër mjaft i përdorur edhe më parë në Shqipëri, Noemi (117), Melissa (104), Emma (100), Martina (84) e Sara (76) për vajzat. Natyrisht do të ketë edhe Arbër, Gent, Ilir, Rozafa, Teuta, por janë më të paktë se të parët.
Janë të shumtë faktorët që ndikojnë në zgjedhjen e emrit të fëmijës që sapo lind. Më parë peshkohej shpesh mes emrave të gjyshërve ose të ndonjë të afërmi tjetër, apo mes emrave shqiptarë (edhe atyre që dukeshin si të tillë), gjë që nuk reflektohet në përzgjedhjen e emrave të mësipërm. Në emigrim mund të parapëlqehet zgjedhja e një emri të huaj për t’i shprehur mirënjohjen dikujt që të ka ndihmuar dhe e ke për zemër, përpjekja për t’u integruar (apo asimiluar?), dëshira për t’i dhënë fëmijës emër “në modë” që të mos e dallojë atë shumë nga bashkëmoshatarët mes të cilëve rritet, apo edhe një që mund të shkruhet e lexohet njësoj në shqip e italisht.
Keti Biçoku
(Ndiqni Shqiptariiitalise.com edhe në Facebook dhe Twitter)
