Jam qytetare e huaj e kam studiuar në Itali. Dua të kërkoj lejen e qëndrimit CE për qëndruesit afatgjatë e dua të di nëse duhet të bëj apo jo testin e gjuhës italiane.
Leja e qëndrimit CE për qëndruesit afatgjatë, ajo që njihet edhe si karta e qëndrimit, i lëshohet të huajit që rezulton se qëndron rregullisht në Itali prej të paktën 5 vjetëve dhe që ka të ardhura vjetore të fituara në mënyrë të ligjshme të paktën sa çeku social (për vitin 2014 rreth 5.819 euro). Me ligjin 94/2009 (i njohur si paketa e sigurisë) është shtuar edhe detyrimi njohjes së gjuhës italiane (që verifikohet me anë të një testi) për lëshimin e lejeqëndrimit CE për qëndruesit afatgjatë. Niveli i kërkuar është A2 i Kuadrit të përbashkët europian që u referohet gjuhëve, nivel që parashikon kuptimin e shprehive të përdorimit të përditshëm.
Jo të gjithë shtetasit e huaj janë të detyruar të bëjnë testin. Për shembull, kush ka ndjekur e përfunduar shkollën italiane tetëvjeçare apo të mesme. Kjo do të thotë që kush ka bërë shkollën në Itali, duhet t’i bashkangjisë kërkesës për kartë qëndrimi një kopje të diplomës. Edhe kush ka tituj studimesh professionale që certifikojnë ndjekjen e kurseve universitare, master apo doktoratura, nuk duhet të bëjnë terstin e gjuhës italiane.
Ndërsa, kush ka bërë kopshtin apo shkollën fillore e nuk ka mbaruar tetëvjeçaren, duhet t’i nënshrtohet testit për gjuhën italiane.
Nëse në kërkesën për kartë qëndrimi prindi përfshin edhe fëmijët nën moshën 14 vjeç, këta të fundit nuk janë të detyruar të mbrojnë testin e gjuhës. E njëjta gjë vlen edhe për të huajt me aftësi të kufizuara në mësimin e gjuhës për arsye që kanë të bëjnë me moshën, patologji mjekësore apo ndonjë gjymtim. Në këto raste, kërkesës i duhet bashkangjitur një certifikatë e lëshuar nga struktura shëndetësore publike.
Përjashtohen nga testi edhe personat që kanë një dëshmi apo një titull studimi që certifikon njohjen e gjuhës italianë në një nivel jo më të ulët se A2 apo që ka hyrë në Itali si drejtues apo personel me kualifikim të lartë i një ndërmarrjeje apo shoqërie: për shembull, lektorë e profesorë universiteti; përkthyes dhe gazetarë të akredituar, bashkëpunëtorë familjarë që punojnë me kontratë me kohë të plotë që, për vazhdimin e marrëdhënies së punës, hyjnë në Itali me shtetasit italianë apo komunitarë rezidentë jashtë Italisë.
Duhet kujtuar gjithashtu që kush e ka lejen e qëndrimit CE për qëndruesit afatgjatë e duhet ta përditësojë nuk është i detyruar të bëjë testin e gjuhës. Ky detyrim është vetëm për ata që e marrin për herë të parë këtë dokument qëndrimi.
Maria Elena Arguello
Lexo edhe: Niveli A2 i njohjes së italishtes, ç’do të thotë?
Hyn në fuqi testi i gjuhës italiane për kartën e qëndrimit
Testi i gjuhës. Kush duhet të bëjë dhe si të prenotojë
Prezantimi i procedurës për testin e gjuhës (Burimi: Ministria e Brendshme italiane)
