Konsulli i Nderit i Shqipërisë për Ligurian, Giuseppe Durazzo, nuk gjen fjalë për të shprehur hidhërimin e tij për gjëmën e familjes së Flamur Djalës. “Është e tmerrshme, e padurueshme, mizore të qëndrosh përpara arkivolit të një foshnjë, të një fëmijë dhe të një gruaje të re” thotë për Bota Shqiptare, pak ditë pas ngjarjes, pasi ka bërë ç’mundi, deri sa familja Djala u nis e gjitha, të gjallë e të vdekura, për në Rinas e më pas në Shënkoll ku u bë varrimi.
Ka qenë me Flamurin, Yllin, Andrean e të afërmit e tjerë të të ndjerave nga e shtuna e deri të hënën në darkë kur u nisën të gjithë për në atdhe. U përpoq t’i qëndronte pranë, të ngushëllonte si të mundte familjen e të ndihmonte sa më shumë Flamurin me dokumentet e ndryshme të nevojshme për transportin e trupave në Shqipëri. “Jo vetëm unë, bënë të pamundurën edhe Ambasadori në Romë, Kolë Lleshi, që ka qenë gjithnjë i lidhur telefonikisht me familjen e që solli një kurorë për të ndjerat, konsullata e Milanos që nxori menjëherë dokumentet e nevojshme, linja ajrore Belle Air që bëri çmos për transportimin e arkivoleve që të hënën në darkë e për t’u gjetur vend të gjithë familjarëve që u nisën për varrimin në Shqipëri. – thotë konsulli Durazzo – Të gjithë bënë të pamundurën dhe jo thjesht për t’i treguar solidaritet familjes, por për ta ndihmuar konkretisht”. Tregon se edhe autoritetet e Genovas u përpoqën të ndihmonin Flamurin, qoftë duke i ndenjur pranë qoftë duke e ndihmuar financiarisht. “Deri në Tiranë shpenzimet e transportit të arkivoleve u mbuluan nga komuna e Genovas” tregon konsulli.
Por ndryshe nga të tjerët ai i qëndroi pranë edhe fizikisht familjes. Që e ka prekur jashtë mase. “Dhimbje më të madhe dhe më të papritur nuk mund të ketë. – thotë konsulli – Dhe shpresoj që Flamuri të mund ta kapërcejë falë vëllezërve e të afërmve që ka”. Dhe nis e të tregon për lidhjen e fortë mes vëllezërve, kushërinjve, kunatave që vërejti ato ditë. “Kanë secili shtëpinë e vet, por tre vëllezërit janë si një qenie e vetme, jo vetëm punojnë së bashku por edhe ndajnë gëzime e hidhërime të tre bashkë”. Vëllezërit gjithnjë në krah të Flamurit, si në morg ashtu edhe në shtëpi të Yllit ku pritën vizita. Që në ato ditë zije nuk munguan. “Kur të dielën shkuam në morg, e gjetëm sheshin përpara spitalit të mbushur me njerëz, që vinin për t’i dhënë lamtumirën Shpresës e vajzave e për t’i thënë ndonjë fjalë ngushëllimi Flamurit. Të gjithë kanë qëndruar pak minuta para tre arkivoleve mbuluar me zambakë të bardhë dhe kanë ngushëlluar Flamurin e nënën e tij të moshuar, të dërrmuar nga dhimbja. Edhe në shtëpi të Yllit kanë ardhur qindra vetë. Shqiptarë, të njohur e të panjohur nga familja, edhe nga jashtë Genovas. Por edhe shumë genovezë. Shokë të klasës së Gioias me prindër, mësuese dhe edukatore të vajzave, klientë të ndërmarrjes së ndërtimit (ndërmarrjen e tyre vëllezërit Djala e kanë quajtur Gioia), fqinjë, të njohur, shitës të zonës. Më bëri përshtypje vizita e një familjeje peruanësh, qëndruan gjatë me lot në sy. U ngjitën në shtëpi edhe disa nga “engjëjt e baltës” ata që erdhën nga jashtë Genovas për ta pastruar. Punonin edhe aty poshtë shtëpisë së Djalës, e herë pas here ngjitej ndonjëri ”.
E për të gjithë një kafe apo një duhan, si në Shqipëri, dhe vetëm fjalë falënderimi. “Askush nuk tha një fjalë kundër bashkisë, apo ndonjë institucioni tjetër. As kur njëri prej aksesorëve, që është edhe nënkryetar, u erdhi për t’i ngushëlluar. Zija e tyre ishte me lot dhe dinjitoze, pa mllef” thotë i prekur konsulli, që kujton se një gjë e tillë i bëri përshtypje edhe vetë nënkryetarit.
“Edhe pse askush nga ne nuk mund t’i kthejë më familjen e humbur, të paktën, në ditët më të zeza të jetës së tij, Flamuri ndjeu rreth vetes ngrohtësinë, dashurinë, solidaritetin, respektin e një komuniteti të tërë, shqiptarësh e italianësh, aq sa edhe vetë u shpreh “Nuk di nëse do të gjej gjithë këta njerëz në Shënkoll”. Por duket se me punën e sjelljen e përditshme të tijën e të familjes, për këta 14 vjet që ka jetuar në Genova e ka merituar”.
Tani familja Djala është akoma në Shqipëri. Të martën, më 8 nëntor, në Shënkoll u bë ceremonia e varrimit.
“Fillimisht do të kthehen vëllezërit e më pas edhe Flamuri me nënën plakë. – e mbyll konsulli – e këtu do t’i duhet ta nisë nga e para. Të jetojë pa gruan e vajzat e tij të dashura. Por edhe të rimëkëmbë ndërmarrjen. Në përmbytjet e 4 nëntorit edhe ndërmarrja e tyre pësoi dëme të pallogaritshme”.
Keti Biçoku
