“Isha në shkollë. E kisha kuptuar se po ndodhte diçka sepse disa nxënës më të mëdhenj kishin dëgjuar të flitej për të dhe më tej gjatë pasdites na mblodhën për të na shpjeguar”, kujton vajza e re, e cila në atë kohë jetonte në Pensilvani, në lindje dhe që prej atëherë është vendosur në Florida, në juglindje. “Për momentin, nuk kuptohej asgjë se çfarë po ndodhte, por e dinim se ishte diçka shumë e rëndë”, tregon ajo për AFP-në.
Ashtu si dhe për shumë të tjerë të brezit të saj, atentatet sollën një zhytje të papritur në gjeopolitikë, e kundërta e preokupimeve të zakonshme për familjet e thjeshta amerikane.
“Kjo më tregoi ndikimin që ne kishim mbi vendet e tjera dhe faktin që shumë njerëz nuk janë me doemos dakord me atë që ne po bëjmë në Shtetet e Bashkuara, shpjegon Emilia. Një ndërgjegjësim më i madh me atë që prindërit e saj kanë mundur të shohin në vitet 1960, kur lufta e Vietnamit kaliti një brez të tërë në betejën politike.
“Më 11 shtator kishte një sulm këtu, në tokën amerikane dhe fare pranë shtëpisë sime, dy orë larg nga Nju Jorku. Mendoj se brezi im është rritur duke qenë më i përgjegjshëm për atë që ndodh përreth tij dhe se rreziku ekziston me të vërtetë”, tregon ajo.
Për ata që ishin shumë të vegjël për të mbajtur mend atentatet, interneti ofroi më vonë më shumë mundësi për të parë imazhe dhe për të marrë informacione si dhe për t’u njohur me “teoritë e shumëllojta të komplotit”, të gjitha kaq të frikshme.
Kështu ndodhi me Joshua Henderson, 14 vjeç, i cili, që nga shtëpia e tij në Plainfield, Ilinois, ndoqi nga afër asgjësimin e Osama Bin Ladenit në muajin maj. “Isha i lehtësuar me vrasjen e tij sepse të gjitha vuajtjet që ai na ka shkaktuar ndoshta më në fund po mbaronin”, shpjegon adoleshenti, edhe pse “kjo nuk do të thotë se jemi të mbrojtur: dikush tjetër me siguri do të përpiqet të na dëmtojë në një mënyrë apo një tjetër”.
Pavarësisht traumës së vitit 2001, psikologët e përjashtojnë tezën e një brezi të tërë amerikanësh të frikësuar nga bota që i rrethon.
“Sigurisht 11 Shtatori ishte një traumë dhe ai do të ketë një ndikim të gjatë tek ata që janë prekur nga afër. Por, nuk shoh të konkretizohet një ndryshim i madh tek brezi”, analizon Keith Campbell, shef i departamentit të psikologjisë në Universitetin e Xhorxhias, në juglindje. “Dikur frika e një konflikti bërthamor ishte nga një pikëpamja kulturore shumë më e pranishme tek fëmijët: shkollat u mësonin si të mbroheshin për vite të tëra”, kujton ai.
Disa prindër të rinj u përpoqën të mos ia transmetojnë fëmijëve të tyre frikën, si Lori Ann Chierchio, e cila ndodhej pikërisht poshtë Qendrës Tregtare Botërore, World Trade Center, kur avioni i parë i goditi ato një të martë shtatori.
Lori Ann, e cila ka dy fëmijë nëntë dhe 10 vjeç, pret që përkujtimi i tragjedisë të dielën të zgjojë ankthet e vjetra. “Fëmijët ushqehen me emocione të prindërve të tyre dhe, për sa më përket mua, po bëj gjithçka mundem për ta fshehur ankthin që ndiej. Duke jetuar në Nju Jork dhe me afrimin e 10-vjetorit, kam nevoj ta bind veten dhe të tjerët, se jemi të mbrojtur”, shpjegon ajo. “Është e trishtë ta thuash, por brezi i 11 Shtatorit ndien të njëjtën gjë si ne çdo vit”.