Pas triumfit në Stokholm vetëm pak javë më parë, Ermonela Jaho, sopranoja shqiptare ndoshta më e lakmuara sot në botë, ka magjepsur sërish publikun e kritikën e Londrës, ku ka interpretuar sërish Violetën e Traviatës së Verdit në Royal Opera House. Ja çfarë shkruan për të më 3 janar e përditshmja e njohur angleze, The Indipendent
Nga Michael Church, The Independent
Tre vjet të shkuara sopranoja shqiptare ishte praktikisht e panjohur në Britaninë e Madhe. Emri i saj filloi të dëgjohej kur u thirr, në minutë të fundit, për të interpretuar rolin e Violetës në Traviatën që luhej në Covent Garden, duke zëvendësuar kështu Anna Netrebko-n që kishte zënë shtratin. Dhe Violeta shkëlqeu me zërin e saj. Vjeshtën e kaluar ajo u thirr – sërish me shumë vonesë – për të zënë vendin e Anja Harteros-it, edhe kjo e sëmurë, në rolin kryesor të ‘Suor Angelica-s’ të Royal Opera House. Ermonela në petkat e murgeshës që shkon drejt vetëvrasjes kur merr vesh vdekjen e fëmijës së saj të rrëmbyer, ishte thuajse papërballueshmërisht emocionuese.
Tani ajo vjen sërish si Violeta në listën e tretë të artistëve të produksionit të tetëmbëdhjetë të tragjedisë së Verdit, nën drejtimin e Richard Eyere-it. Çiftit të parë i artistëve – Marina Poplavskaya, në rolin e Violetës dhe James Valenti, në rolin e Alfredos, – i mungonte alkimia skenike.
Por që në çastin e parë kur Ermonela Jaho takon në sallonin vezullues Alfredon e saj të luajtur nga Stephen Costello, i ndien shkëndijat ndërmjet tyre.
Jaho është sa imponuese aq edhe delikate në rolin e heroinës dhe zëri i saj i saj i errët dhe mjegullor krijon ndjesinë e një kënge të vallëzuar: nuk jemi saktësisht në epokën e Amelita Galli-Curcit, por padyshim i kemi hyrë asaj rruge. Lëvizjet dhe qëndrimet e Jahos kanë një hijeshi shprehëse të cilat gjejnë partneritet ideal te liricizmi lojcak dhe djaloshar i Costellos. Ermonela Jaho e përdor arien e saj të parë të madhe për të na përfshirë me mish e me shpirt në dilemën e saj: kjo grua, është ndjesia e përftuar, me gjithë mend i njeh vështirësitë e jetës.
Por në aktin e dytë ajo takohet me Paolo Gavanellin në rolin e Germontit, të atit të Alfredos: O Zot! Skena kryesore në të cilën ajo bindet të heqë dorë nga dashuria e saj, si rregull, duhet të ishte pasqyrim i një momenti emocional të padeshifrueshëm, por ndërkohë që Jaho luan zemërthyerën – është si të shohësh një zog duke dhënë shpirt – Gavanelli bubullon pa i hedhur as sytë: Si mundet një regjisor, çdo regjisor, të lejojë teknika të tilla antike ndal-e-na jep-ç’ke (stand-and-deliver)? Por me largimin e Germontit, Jaho e pushton skenën me një autoritet që të mbyt. Kurrë nuk e kam parë realitetin fizik dhe psikologjik të një vdekjeje të parakohshme të portretizuar aq mrekullisht – dhe me një të kënduar, bukuria e të cilës është agonizuese – sa në këtë pjesë.
Kur Anna Netrebko të rikthehet në këtë rol më 17 janar nuk do të ketë të lehtë të ruajë nivelin e Jahos. Por të paktën do të ketë të njëjtin dirigjent, të shkëlqyerin Maurizio Benini.
Lexo artikullin në origjinal: La traviata, Royal Opera House
