Institucioni i Avokatit të Popullit i rikthehet problemit të shkrimit të toponimeve në pasaportat shqiptare. Ai rekomandon jo vetëm “zgjidhjen konkrete dhe përfundimtare të problemit” duke shkruar “në dy gjuhë, shqip dhe anglisht edhe vendin e lindjes” por edhe që “shpenzimet financiare në rast të korrigjimit apo zëvendësimit të dokumenteve shqiptare të udhëtimit, të mos u ngarkohen qytetarëve, por shtetit”
Tiranë, 28 gusht 2013 – Institucioni i Avokatit të Popullit ndërhyn lidhur me problemet që vuajnë shtetasit shqiptarë për shkak të shkrimit me gabime të toponimeve në pasaportat biometrike shqiptare, të cilave nuk po u jepet një zgjedhje. E bën me një letër rekomandimesh që më 26 gusht u nis kryeministrit të vendit, Ministrit të Brendshëm dhe atij të Jashtëm.
U kujton problemet e ngritura nga ankuesit pranë këtij institucioni mes të cilave “Shkrimi i gabuar, në kundërshtim me rregullat ndërkombëtare të vendlindjes së fëmijëve, i toponimeve respektive greke”; “Mosplotësimi në dy gjuhë, shqip dhe anglisht, i pikave të veçanta të pasaportave shqiptare”.
Avokati i Popullit vë në dukje faktin se u ka shkruar disa herë organeve kompetente për zgjidhjen e problemeve pa asnjë rezultat. Madje ka edhe një Notë Verbale të 21 qershorit 2011 të Ambasadës së Greqisë lidhur me emërtimet e lokaliteteve të saj gjeografike, me të cilën vihej në dijeni shteti shqiptar mbi “mosnjohjen e dokumentave publikë të vendeve të treta, të cilat do të përmbanin emra gjeografikë të pasaktë”. Shqipëria nuk ka shprehur asnjë rezervë mbi këtë Notë Verbale, pra e ka pranuar, por edhe pse kanë kaluar dy vjet, askush nuk ka vënë ujin në zjarr të ndryshojë toponimet e t’i shkruajë ato ashtu siç duhen, mefshtësi që e vuajnë në kufi familjet e emigrantëve.
Avokati i Popullit kujton edhe si duhen shkruar: “Njehsimi (standartizimi) i toponimeve në botë vendoset nga Grupi i Ekspertëve mbi Emrat Gjeografikë të Kombeve të Bashkuara. Standartizimi i toponimeve greke nisi në konferencën e 5-të të UNGEGN-së (Kanada, 1987) dhe vendimi më i fundit daton më 2000 (New York) në seancën e 20-të të UNGEGN-së. Ky vendim kushtëzon shkrimin e njëjtë të toponimeve greke në çdo dokument zyrtar vendas apo të huaj”.
Krahas nevojës së korrigjimit të gabimeve në dokumente, Avokati i Popullit thekson një aspekt të rëndësishëm të kësaj çështjeje siç është ai i kostos.“Në rast të zëvendësimit të këtyre dokumenteve, në asnjë mënyrë apo rrethanë koston nuk duhet ta paguajnë sërish qytetarët, të cilët janë pajisur tashmë me këto mjete identifikimi dhe dokumenta udhëtimi, mbi bazën e të dhënave të gjendjes civile që administrohet nga Ministria e Brendshme, por duhet përballuar nga shteti shqiptar”, sepse faji është kryekëput i shtetit dhe aspak i qytetarit të cilit sipas ligjit i ishte premtuar “një dokument me shkallë të lartë sigurie, në përputhje me konventat dhe marrëveshjet ndërkombëtare”.
Si përfundim, Avokati i Popullit rekomandon:
1) “Marrjen e masave urgjente për negocimin dhe zgjidhjen konkrete dhe përfundimtare të problemit të shkrimit të toponimeve greke në dokumentat e udhëtimit të shtetasve shqiptarë. 2) Administrimin dhe pasqyrimin e lokaliteteve gjeografike greke, sipas Notës Verbale të Ambasadës të Republikës së Greqisë, në bazën e të dhënave të gjendjes civile të shtetasve shqiptarë. 3) Arritjen e një Marrëveshje të përbashkët lidhur me vlefshmërinë e dokumentave aktuale të udhëtimit. 4) Ngritjen dhe konsolidimin e një Autoriteti Kombëtar për standartizimin e emërtimeve të lokaliteteve shqiptare gjeografike dhe hartimin e Udhërrëfyesve të toponimeve shqiptare për përdorim ndërkombëtar. 5) Përballimin nga shteti shqiptar të shpenzimeve financiare, në rast të korrigjimit apo zëvendësimit të dokumentave shqiptare të udhëtimit, të cilat në asnjë mënyrë apo rrethanë nuk duhet tu ngarkohen qytetarëve shqiptarë. 6) Plotësimin në dy gjuhë, shqip dhe anglisht, i pikave të veçanta të pasaportave tip shqiptare, duke përfshirë edhe vendin e lindjes. 7) Zgjidhjen e problemit të drejtshkrimit në gjuhën shqipe të emrave dhe toponimeve shqiptare, duke u fokusuar kryesisht në mungesën e zanoreve dhe bashkëtingëlloreve të veçanta, të cilat nuk pasqyrohen aktualisht në dokumentat shqiptare të udhëtimit.Shkarko Rekomandimet e Avokatit të Popullit
